Het wordt in de donkere maanden nog best vaak gedaan: een zonnebankkuurtje. Om bij te kleuren of om ‘voor te bruinen’ voor een vakantie. Ook worden zonnestudio's bezocht om wat vitamine D 'binnen te krijgen' en een winterdip tegen te gaan. Goed idee?
(Te) veel uv-A-straling onder de zonnebank
Onder de zonnebank word je blootgesteld aan zowel uv-B- als uv-A-straling, maar de dosis uv-A is hier nog een stuk hoger dan in de zon. De exacte hoeveelheid is afhankelijk van het apparaat, maar die kan oplopen tot wel tien tot vijftien keer de hoeveelheid die je buiten zou krijgen. En dat is niet goed voor je huid.
Je krijgt sneller rimpels en huidschade
Uv-A-straling werd lang gezien als ongevaarlijk. Het is de minst krachtige stralingssoort uit zonlicht. Maar uv-A-stralen dringen een stuk dieper door in de huid, waardoor ze in hoge doses misschien nog wel schadelijker zijn. Uv-A zorgt voor een versnelde huidveroudering; het bindweefsel wordt aangetast en de elasticiteit van de huid neemt af. Ook verhogen uv-A-stralen het risico op huidkanker.
Bruin (ook zonnebankbruin) = schade
Uv-A-licht zorgt voor een relatief snelle bruining door een verandering in het reeds aanwezige pigment. Dit is zogenoemde directe pigmentatie, maar deze duurt slechts enkele uren en geeft weinig bescherming. Uv-B-straling zorgt voor een vertraagde bruining, door toename en snellere verspreiding van het pigment in de opperhuid. De huid wordt bovendien dikker. Voor beide processen geldt: het is een beschermingsreactie. Als een huid zongebruind is, is er
altijd schade opgetreden.
Het is géén goede voorbereiding voor je vakantie
Een bruin kleurtje biedt nauwelijks bescherming tegen verbranding. Zonnebankbruin al helemaal niet. Hetzelfde geldt trouwens voor het
bruin van een zelfbruiner. Veel verstandiger is het om je huid in goede conditie te brengen
door goed te eten en de barrièrefunctie te versterken. Een ‘sterk velletje’ kan zich beter weren tegen zonschade. Maar vergeet daarnaast natuurlijk niet om een zonnebrandcrème te gebruiken. Kies voor een
product dat beschermt tegen zowel uv-A- als uv-B-straling, het liefst ook met antioxidanten.
Zonnebank vooral schadelijk op jongere leeftijd
Juist onverstandig zonnen op jonge leeftijd kan de huid beschadigen. Wist je bijvoorbeeld dat de kans op een melanoom met wel 75 procent toeneemt wanneer je voor je dertigste regelmatig onder de zonnebank gaat?
Helpt de zonnebank dan tegen een tekort aan vitamine D?
Vitamine D wordt aangemaakt in de huid onder invloed van uv-B-straling. De vitamine is niet alleen heel belangrijk voor onze botten en spieren, maar zorgt ook voor een goede werking van het afweersysteem. Een tekort aan vitamine D wordt in verband gebracht met verschillende ziekten, waaronder afweerstoornissen, maar ook depressies. Niet zo gek dus dat zonnestudio’s in de ‘donkere’ maanden worden bezocht om een winterdip en andere klachten tegen te gaan. Er wordt zelfs geadverteerd met speciale
D-lights. Toch is uit
onderzoek gebleken dat een zonnekuurtje van enkele weken weinig doet voor je vitamine D-voorraad. Na een korte piek, vlakt het vitamine D-gehalte weer heel snel af. De meeste zonnebanken hebben bovendien weinig uv-B-straling.
Vrolijk (van) zonnen werkt zo
Word je vrolijk van de zon? Ja, dat worden de meeste mensen wel. Maar een zonnekuurtje in een studio doet uiteindelijk niet veel voor de gemoedstoestand, een winterdip of gevoelens van somberheid, zo bleek uit
eerdergenoemd onderzoek. Om te ontspannen kun je veel beter gaan wandelen, yoga doen of een boek lezen. Ga je op vakantie? Geniet dan lekker van het zonnetje, buíten dus. Maar doe het
beschermd. Zeker als je naar de sneeuw gaat.
PS:
Vind je het lastig om te onthouden hoe het nu ook alweer zit met de verschillende stralingssoorten? Grofweg kun je stellen dat uv-A verantwoordelijk is voor vroegtijdige huidveroudering. Denk maar aan de A van aging. Uv-B-stralen zorgen weliswaar voor een bruin kleurtje, maar vooral ook voor oppervlakkige verbranding van de huid; de B van burning.
