Veroorzaken zonnebrandcrèmes een vitamine D-tekort?

Ik blijf het bijzonder vinden: zodra zonnestralen op je huid komen, wordt er in je lichaam vitamine D aangemaakt. En dat is voor zo veel dingen belangrijk. Om maar eens te beginnen met ons humeur! Maar nu komt de uitdaging. Om huidschade tegen te gaan, moeten we ons zo goed mogelijk insmeren met zonnebrandcrème. En dan blokkeren we dus automatisch het licht dat nodig is om vitamine D aan te maken. Ruilen we zo het ene probleem in voor het andere? Ofwel: krijgen we in plaats van huidschade dan allemaal een vitamine D-tekort?

Aantal mensen met een vitamine D-tekort is gigantisch

Het aantal mensen met een tekort aan vitamine D is gigantisch. En niet alleen in landen met donkere wintermaanden, maar zelfs in tropische landen. Ik las pas dat wel 40 procent van de mensen in Europa met een tekort aan vitamine D rondlopen. Het verschilt een beetje per leeftijd en huidskleur. Maar bij ruim 13 procent gaat het zelfs om een ernstig tekort. En die tekorten kunnen voor vervelende problemen zorgen. Een van de bekendste risico’s van een tekort aan vitamine D is botontkalking (osteoporose). Maar vitamine D is ook heel belangrijk voor onze spieren, voor de huid zelf en niet te vergeten voor het afweersysteem. Daarover heb je afgelopen maanden tijdens de coronacrisis misschien best weleens wat gelezen. De vraag is nu dus of insmeren met zonnebrandcrème hier eigenlijk ook een rol bij speelt.

Deze factoren zorgen voor een vitamine D-tekort in de huid

Uit verschillende onderzoeken blijkt gelukkig dat het gebruik van zonnebrandcrèmes niet de oorzaak is van de vitamine D-tekorten in de wereld. Er zijn andere factoren die de aanmaak van vitamine D veel meer belemmeren. Het missen van zonlicht bijvoorbeeld, want heel veel mensen werken vooral binnen of komen gewoon nauwelijks buiten (vooral ouderen). Ook kleding die je lichaam volledig bedekt – denk aan gesluierde vrouwen – zorgt dat er geen aanmaak van vitamine D kan plaatsvinden. En wist je dat een oudere of een gekleurde huid ook moeilijker vitamine D kan aanmaken?

Zelfs een SPF 50 zal niet alle straling blokkeren

Door het gebruik van zonnebrandcrèmes zal niet snel een tekort ontstaan. Het is wel zo dat hoe dikker je smeert, hoe meer vitamine D-aanmaak zal worden tegengehouden. Maar je moet weten dat je met een zonnebrandcrème de uv-straling nooit volledig kunt blokkeren. Zelfs niet met die factor 50+. Er zal altijd wat straling je huid bereiken. En wat ook meespeelt: we smeren vaak niet voldoende of voldoende vaak.

Alleen uv B-straling zorgt voor de aanmaak van vitamine D

Er is nog iets dat je moet weten. Je hebt dus uv A- en uv B-straling. Het is de uv-B-straling die zorgt voor de vitamine D-aanmaak. En deze straling kan, in tegenstelling tot uv A-straling, niet door ramen en wolken komen. Maar uv-A straling kan jou dus niet helpen met de aanmaak van vitamine D. Integendeel, er is bewijs dat uv-A juist weer vitamine D kan afbreken in de huid …

Uv A-straling kan juist weer vitamine D afbreken

Zo zien we ook in onderzoeken met zonnebrandcrèmes met een hoge bescherming tegen uv-A meer vitamine D-aanmaak in vergelijking met zonnebrandcrèmes met een lagere uv-A-bescherming (en deze producten hadden wel dezelfde SPF; oftewel dezelfde bescherming tegen uv-B).

Laat ieder jaar je vitamine D-niveau checken

Ben je bang dat je te weinig vitamine D aanmaakt in je huid? Laat gewoon eens één of twee keer per jaar je vitamine D-niveau checken. Heb je een tekort? Probeer wat vaker producten te kiezen die rijk zijn aan vitamine D, zoals vette vis (makreel of zalm bijvoorbeeld, regenboogforel of haring). En vul dat eventueel aan met een goed vitamine D-supplement. Blijf je verder dus gewoon goed beschermen tegen de zon (met een product dat zowel tegen uv-A als uv-B beschermt) en vergeet niet om lekker te genieten buiten.

De meeste zonnebanken helpen je niet aan extra vitamine D

O enne, een zonnebankkuurtje om je vitamine D op peil te brengen? Slecht plan voor je huid! De meeste banken werken trouwens vooral met uv-A-stralen, dus dan zal er weinig van de vitamine kunnen worden gevormd.