Je hebt ze vast wel eens gezien: die donkere puntjes op de neus. Soms zijn het blackheads, maar soms ook niet! Wat zijn het dan wel? En - ook fijn om te weten -hoe kom je ervan af?
Verwarrend: wat zijn het?
Laat ik eerst eens iets ophelderen, want over die talgdraadjes bestaat best wat onduidelijkheid. Ze worden namelijk vaak verward met mee-eters of comedonen omdat ze op het eerste gezicht veel op elkaar lijken. Maar schijn bedriegt, want ze verschillen wel degelijk van elkaar!
Duik in de huid
Om het verschil tussen comedonen en talgdraadjes uit te leggen, neem ik je eerst even mee ín de huid. Hiervoor gaan we eerst op zoek naar een haar, want vanuit die haaropening kunnen we de dieper gelegen huidprocessen beter begrijpen …
Elk haartje – hoe klein of hoe dun ook – groeit omhoog vanuit een haarzakje. En elk haarzakje is verbonden met een talgklier. Gelukkig maar, want in dit trosvormige kliertje wordt ons natuurlijke ‘huidsmeersel’ (talg) aangemaakt. Je zult nu gaan ontdekken waarom dit zo belangrijk is voor onze huid én haren …
Dat loopt gesmeerd
Laten we die talgklier nog even goed bekijken. Want vanuit die klier loopt een dun sliertje talg via het haarzakje omhoog, naar het huidoppervlak toe. Dit is nu een talgdraadje. Je vindt ze verspreid over het hele lichaam, en dat is maar goed ook, want ze hebben een hele belangrijke functie. Ze houden je huid en haren namelijk soepel en gehydrateerd.
Oeps, een opstopping!
Meestal merk je weinig van dit talgproces in je huid. De talg vloeit dan moeiteloos via de haarzakjes naar buiten toe. Maar soms merk je er wel wat van. Bijvoorbeeld omdat de afvoer is verstopt (dat kan onder andere door het niet goed reinigen van je huid). Of omdat je talgklieren een tandje harder gaan werken. Dat zie je bij hormonale veranderingen, zoals in de puberteit. Talgklieren worden namelijk gestimuleerd door (androgene) hormonen. En sommige medicijnen die de hormoonhuishouding beïnvloeden, zoals corticosteroïden, kunnen ook een effect hebben op je talgklieren. En dan kan talg ineens meer zichtbaar worden …
Blackheads, of toch niet?
Met talg hebben we vaak een haat-liefdeverhouding. We waarderen de voordelen ervan, maar talg mag niet te veel opvallen ... Zoals bijvoorbeeld wel het geval is bij zwarte of witte comedonen. Dit worden ook wel mee-eters of black- en whiteheads genoemd.
Blackheads zijn open comedonen. Ze ontstaan wanneer een haarzakje verstopt raakt, maar ze dragen daar zelf ook aan bij. Want door de opstapeling van talg, vuil, bacteriën en dode huidcellen blokkeren ze de natuurlijke uitgang van talg. En die donkere kleur bovenop? Die ontstaat door contact met de buitenlucht (zuurstof).
En dan zijn er nog de whiteheads, die hebben een wit puskopje. Hierbij is het haarzakje ook verstopt, alleen is deze afgesloten van de buitenlucht. Ze zitten vaak wat dieper in de huid, waardoor ze gevoeliger zijn voor ontstekingen. Onder invloed van bacteriën kunnen het puistjes worden. Dan krijg je een rode puist die pijnlijk kan zijn.
En dan heb je ook nog talgdraadjes …
Zoek de verschillen
Talgdraadjes zijn géén verstopte haarzakjes. Je herkent ze aan de wasachtige sliertjes die ontstaan wanneer je ze uitdrukt. En soms komt er ook niets uit, of alleen maar een beetje ‘olie’. Ze kunnen plat zijn of iets uit de huid steken, dat laatste gebeurt vaak wanneer de talg wat is uitgedroogd. Talgdraadjes zijn kleiner en lichter van kleur dan blackheads. En – ook goed om te weten: je kunt ze niet definitief verwijderen, want ze komen vanzelf weer terug.
Talgdraadjes ...
… worden vaak verward met comedonen of verstopte haarzakjes
… zijn vooral te zien op plekken waar veel talgklieren zijn, zoals de wangen, de neus, het voorhoofd en de kin
… komen niet voor op de handpalmen en voetzolen (daar zijn geen talgklieren)
… vallen vooral op bij jongvolwassenen met een vettere huid en grote poriën
… bereiken via de haarzakjes het huidoppervlak
… zijn lang en cilindrisch van vorm
… zijn witgeel tot grijs/lichtbruin van kleur
… worden continu aangevuld vanuit de talgklieren, je kunt ze dus niet voorkomen (maar wel minder laten opvallen)
Hierdoor vallen talgdraadjes meer op
Soms vallen je talgdraadjes meer op. Dat komt onder andere door deze factoren:
• Leeftijd:
Rond je puberteit maken je talgklieren meer talg aan, waardoor talgdraadjes duidelijker zichtbaar worden. Na je 50ste verandert je hormoonhuishouding, waardoor je huid verslapt en poriën groter worden, zo kunnen talgdraadjes meer opvallen.
• Slechte zorg voor je huid:
Als je te veel tijd in de zon doorbrengt of als je je huid te veel of agressief wast, dan kan je huid uitdrogen. Je talgklieren zullen hierdoor harder moeten werken om meer talg te maken en je huid te ‘rehydrateren’, waardoor ze groter kunnen lijken.
• Dikker haar:
Dikkere haren hebben grotere haarzakjes waardoor talg meer opvalt.
Minder laten opvallen? Liever niet op deze manier!
• Uitknijpen
Het is verleidelijk om die puntjes uit te knijpen, dat begrijp ik echt. Maar pas op, want met je harde nagels en het knijpen loop je het risico je huid flink te beschadigen. Alleen als het echt nodig is, kun je voorzichtig met een gesteriliseerd naaldje in het puntje prikken en het met een schone tissue voorzichtig uitdrukken. Maar werk echt hygiënisch en forceer je huid niet!
• Plakmaskers of -strips
Sommigen gebruiken plakstrips. Vooral de zogeheten ‘blackhead masks’ en poriënstrips zijn populair. En toegegeven, de filmpjes hiervan zien er erg ‘satisfying’ uit, maar alsjeblieft: doe je huid dit niet aan. Want deze gezichtsmaskers doen je huid vaak meer kwaad dan goed. Ze zijn namelijk gemaakt van een soort lijm en Norit, een actieve koolstof dat vocht vasthoudt (of liever gezegd: onttrekt aan de huid). Bij het lostrekken van het zwarte lijmgoedje kan de huidbarrière gemakkelijk beschadigd raken. En: talgdraadjes zijn ook belangrijk voor de hydratatie van je huid, dus die strips kunnen je huid ook uitdrogen.
• Apparatuur
Ook vacuümpompjes die de verstoppinkjes moeten ‘opzuigen’, of apparaatjes met hete stoom om poriën te openen en reinigen, kunnen de barrièrelaag aantasten. De huid wordt vervolgens alleen maar onrustiger, ook omdat er dan bacteriën in je huid kunnen komen die weer andere problemen kunnen veroorzaken.
• Comedonenlepel
Ken je die metalen comedonenlepels? Die worden soms gebruikt om comedonen te verwijderen. Het nadeel van dit gereedschap is dat je er al snel te veel kracht mee zet, zeker wanneer je er niet veel ervaring mee hebt. Voor je het weet gebruik je te veel druk, waardoor je de huid kunt beschadigen. Liever niet doen, dus.
Nieuwe hype: oil pulling
En dan is er nog een nieuwe hype op internet: het verwijderen van talgdraadjes door middel van ‘oil pulling’. Hierbij wordt de huid minutenlang (soms zelfs 30 minuten!) ingewreven met oliën om talgdraadjes makkelijker uit de huid te laten komen. Deze methode gaat uit van het principe dat vetten en oliën elkaar aantrekken. Door het inmasseren van de olie zouden de talgdraadjes naar boven kunnen komen, waarna je ze makkelijk van de huid kunt halen (soms zelfs alleen al door er met een wattenschijfje overheen te gaan). Maar dit is zeker niet altijd een succes. Want sommige huiden kunnen flink reageren op het vele wrijven en de vetten die in de huid worden gemasseerd. Onder andere omdat deze methode veel impact heeft op de huidbarrière. Mocht je het willen uitproberen, dan raad ik je aan om mild te zijn voor je huid. Wrijf niet te lang, want daar kan je de huid echt mee schaden. En werk met een olie die goed samenwerkt met de huid, zoals squalane of jojoba-olie. Maar … het kan ook anders (en veel eenvoudiger).
Zo laat je talg minder opvallen
Of het nu gaat om comedonen of talgdraadjes: je kunt ze op dezelfde manier minder laten opvallen. Wat hierbij helpt is een dagelijkse huidverzorging met de volgende aandachtspunten:
Reinigen
Was je gezicht dagelijks met warm water en een milde gezichtsreiniger. Gebruik ‘niet-comedogene’ producten en verwijder eventuele make-up aan het einde van de dag. Je kunt je huid ook wat verweken door een warme, schone washand op je gezicht te leggen. Hierdoor wordt je talg ook wat vloeibaarder, waardoor deze de huid makkelijker kan verlaten.
Exfoliëren
Exfolieer je huid regelmatig, zo voorkom je dat de huidopeningen zich zullen uitzetten en dus meer opvallen. Salicylzuur is zo’n exfoliërend ingrediënt dat dode huidcellen verwijdert en vet en talg oplost zónder de huid te beschadigen. Zo voorkom je dat je haarzakjes verstopt raken en de talg beter je huid kan verlaten. En nog een voordeel: je huid oogt ook meteen een stuk frisser!
Verzorgende ingrediënten
Verzorg je huid met ingrediënten als vitamine A en vitamine B3:
• Retinoïden (vitamine A-derivaten) helpen om verstopte poriën te voorkomen, ze stimuleren de huidvernieuwing waardoor poriën minder zullen opvallen. En ze hebben ook nog eens een bewezen werking op pigmentatie en littekenvorming en het stimuleren van nieuwe huidcellen, de poriën zullen hierdoor minder opvallen.
• Niacinamide (vitamine B3): kan in de poriën dringen en daar de talgproductie reguleren en overproductie voorkomen.
Zó belangrijk is talg voor ons!
• Op het
huidoppervlak ligt een lipide- of vetlaag (de zuurmantel), die voor zo’n 90 % procent uit talg bestaat.
• Deze vetlaag houdt vocht vast en biedt bescherming tegen onder andere uv-straling.
• Talg is ook een transportmiddel voor waardevolle antioxidanten, zoals vitamine E, dat vanuit het lichaam naar het huidoppervlak wordt vervoerd.
• Sapinezuur en andere vetzuren in talg bieden een fijn thuis aan goede bacteriën en bieden weerstand tegen schadelijke bacteriën.
• Talg zit boordevol nuttige bestanddelen, zoals vetzuren en squaleen, met ontstekingsremmende eigenschappen.
Wist je dat ...
Heb je je weleens afgevraagd waar het woord ‘talg’ eigenlijk vandaan komt? Ik zocht het voor je op, en wat blijkt? Vanuit de oudheid stond ‘
talg’ bekend als dierlijk vet dat gebruikt werd voor het maken van kaarsen, cosmetica en zelfs voor het smeren van bijvoorbeeld stadspoorten. Pas in 1922 kreeg het de betekenis van ‘huidsmeer’, waarschijnlijk onder invloed van de Duitse taal. Zo zie je maar hoe woorden kunnen evolueren, net als onze kennis over de huid.
Bronnen
How acne vulgaris develops
Pathogenesis of acne
New aspects in acne inflammation
Sebaceous filaments
