Niet alleen uv-straling kan je huid verouderen, mogelijk kan hitte dat ook. Dit blijkt bijvoorbeeld uit de huid van bakkers. Hun armen zijn vaak meer gerimpeld dan de rest van hun lichaam, omdat ze dagelijks broden en gebak uit hete ovens halen. Moet je, als je geen bakker bent, ook uitkijken voor warmte?
Extra veroudering door infraroodstraling
Warmte komt niet alleen af van ovens, ook de zon geeft natuurlijk hitte af. En die warmte zou voor huidveroudering kunnen zorgen. Wetenschappers vermoeden namelijk dat veroudering door de zon niet volledig toe te schrijven is aan uv A- en uv B-straling, maar ook aan de hitte die hoort bij de infraroodstraling die de zon ook uitstraalt. Want uit onder andere
een onderzoek uit 2020 blijkt dat juist de combinatie uv-straling, infraroodstraling en zichtbaar licht zorgt voor nog meer schade aan de diepere huidlagen (fibroblasten), dan wanneer de huid slechts aan uv-straling wordt blootgesteld. Het is nog wel onduidelijk of de schade die ontstaat door infraroodstraling alleen komt door de hitte of ook door de infraroodstraling zelf.
Pigmentatie door kachels, laptops en kruiken
Hitte kan de huid niet alleen verouderen, maar ook verkleuren. Die pigmentatie kan ontstaan als je de huid langdurig en herhaaldelijk blootstelt aan extreme hitte die je huid nét niet verbrandt. Vroeger kwam deze roodbruine verkleuring veel voor op de onderbenen, ‘kachelbenen’ genoemd, veroorzaakt door vaak voor een warme kachel zitten. Op de onderbenen komen artsen deze aandoening (erythema ab igne) nauwelijks nog tegen, omdat huizen meestal zijn voorzien van centrale verwarming. Op de bovenbenen treedt deze grillige pigmentatie tegenwoordig veel meer op; een gevolg van regelmatig met een hete laptop op schoot zitten. Ook heel warme kruiken, elektrische dekens en stoelverwarming kunnen de boosdoeners zijn.
Afbraak collageen door hitte
Hoe ontstaat schade in de huid door warmte? Als de huid een lange tijd hitte te verduren krijgt van bijvoorbeeld ovens of de zon, dan activeren bepaalde enzymen in de huid extra. Dit geldt onder andere voor de enzymen MMP-1, MMP-3 en MMP-12. Dit is nadelig, want door die toename kunnen het collageen en de elastische vezels in de huid afnemen. Beide zijn belangrijk voor de stevigheid van de huid. Hierdoor kan de huid uiteindelijk verouderen. Ook kan langdurige blootstelling aan hitte zorgen voor extra pigmentatie. Als je huid door warmte lang rood blijft, dan is er sprake van verhoogde inflammatie. Dit kan de melanocyten in de huid beïnvloeden, die dan meer bruine kleur zullen aanmaken.
Tot 37 °C is er niets aan de hand
Vanaf welke temperatuur moet je opletten? Volgens wetenschappelijke studies zijn er waarschijnlijk tot 37 °C geen nadelige gevolgen voor de huid. Maar als de temperatuur van de huid langdurig hoger wordt dan 39 °C dan kan dat mogelijk wél zorgen voor meer enzymen in de huid en daardoor mogelijk voor huidveroudering. In de zomer wordt deze temperatuur in de huid gemakkelijk overschreden. Op een zonnige dag in Monaco bereikte de huid van de onderzoeker binnen 20 minuten al
een temperatuur van 43.4. Vanaf welke temperatuur er extra activatie van enzymen is, verschilt overigens wel per persoon. Een onderzoeker vermoedt dat de hoeveelheid antioxidanten in de huid hierin een belangrijke rol speelt. Want die stoffen beschermen je huid deels tegen uv-straling én warmte.
Bescherm je huid tegen infrarood
Omdat je warmte nu eenmaal lastig kunt vermijden, vooral in de zomer, is het voor iedereen verstandig om een voorraadje beschermende antioxidanten paraat te hebben in de huid. Dit kan door
het eten van voedsel dat rijk is aan antioxidanten en/of door
(zonnebrand)crèmes aan te brengen met deze stoffen erin.
Uit onderzoek blijkt namelijk dat een crème met antioxidanten zoals vitamine C, vitamine E, ubiquinone en druivenpittenextract de huid kan beschermen tegen de negatieve effecten van infraroodstraling.
Infrarood kan de huid ook verbeteren
Infrarood is niet alleen slecht. In een lage dosis kan deze straling namelijk – gek genoeg – ook het tegenovergestelde effect hebben op de huid. Zo kan die in plaats van collageen afbreken, in de goede dosis juist zorgen voor meer collageen in de diepere huidlagen. Ook kan deze straling de huid dan beschermen tegen uv B-straling. Maar dan moet je dus wel de juiste dosis en soort infrarood kiezen. Welke dosis dat is en welke soort infrarood het beste is, daar heb ik nog geen pasklaar antwoord op, omdat het onderzoek hiernaar nog in de kinderschoenen staat.
Hoe zit het dan met de warmte van lasers?
Ook lasers in een huidkliniek werken met warmte. Maakt dat je huid dan ook oud? Nee, net als bij sommige doses infrarood en soorten infraroodstraling, kunnen lasers de huid juist verjongen. Lasers werken door warmte af te geven in de huidlaag waar het collageen zit. Hierdoor zal het collageen herstructureren, met een mooiere huid tot gevolg.
➤ Lees meer over lasers en hoe zo’n traject in zijn werk gaat in
deze blog.
