Ik heb altijd gezegd dat een exfoliant met glycolzuur of salicylzuur een bepaalde pH-waarde moeten hebben om te kunnen werken. Daar denk ik inmiddels iets anders over. Het lijkt er namelijk op dat een exfoliërend product helemaal niet zo zuur hoeft te zijn om dode huidcellen te kunnen verwijderen. Hoe zit dat precies?
Hoe zuur is zuur?
Voordat ik antwoord kan geven op de vraag hoe zuur een exfoliant moet zijn, is het handig om eerst even te kijken naar wat de zuurgraad precies is. De zuurgraad van een stof noem je ook wel de pH-waarde. Deze waarden kunnen liggen tussen de 0 en de 14. Een heel lage pH, richting de 0, is uiterst zuur (bijvoorbeeld zoutzuur). Een heel hoge pH, richting de 14, is extreem basisch (denk aan gootsteenontstopper). Een neutrale pH is een pH-waarde van 7. Dit getal ligt precies in het midden van de schaalverdeling en noemen we pH-neutraal. Ook de huid kun je indelen op deze pH-schaal. De huid heeft een pH van tussen de 4,5 en 5,5. Dit noemen we pH-huidneutraal, ook al is de huid dus een beetje zuur.
Waarom dat zo is lees je in deze blog:
Waarom je huid zuur is, en moet blijven.
De pH-waardes van salicylzuur en glycolzuur
Salicylzuur en glycolzuur zijn, de naam geeft het al weg, zuur. Glycolzuur heeft een pH-waarde van rond de 3,8. Salicylzuur is een stuk zuurder met een pH van rond de 2,9. We dachten altijd dat beide zuren in een zuur product moesten zitten, want anders wordt het salicylzuur of glycolzuur geneutraliseerd en werkt het product niet meer. Dat betekent dat alle ingrediënten in het product samen een pH-waarde moeten hebben van rond de 3 – 4. Ook mijn Exfolianten hebben een pH-waarde van 3,5 – 4. Maar nu blijkt uit een aantal onderzoeken dat salicylzuur ook werkzaam kan zijn bij een hogere pH van rond de 6,5 – 7. Voor glycolzuur lijkt dit niet te gelden.
Hoe verander je de pH-waarde?
In huidverzorgingsproducten worden de werkzame ingrediënten altijd gecombineerd met andere stoffen, zodat je het product goed kunt aanbrengen. Salicylzuur is van zichzelf een poeder; dat smeert natuurlijk niet zo makkelijk. Daarom moet dit ingrediënt eerst opgelost worden. Maar er moet nog meer gebeuren. Omdat de pH-waarde van salicylzuur vrij laag is en het je huid daardoor wat kan irriteren, verhogen producenten de pH van het hele product een beetje. Daarvoor moeten er stoffen worden toegevoegd met een hogere pH. Dit geldt voor salicylzuuroplossingen met een pH-waarde van rond de 3 – 4, maar ook voor die van rond de 6,5 – 7.
Werkt deze salicylzuur net zo goed?
Maar hoe goed werkt salicylzuur als de pH van het product hoger is? Om dat te testen werd
in een studie de exfoliërende werking van een 0,45% salicylzuuroplossing met een lage pH (2,47) en een hoge pH (6,54) bekeken. Eerst smeerden de wetenschappers DHA op de huid van de proefpersonen, een ingrediënt dat ook in zelfbruiners zit. DHA kleurt de bovenste huidlaag donkerder en als je daarna salicylzuur aanbrengt zal een gedeelte van die kleur verdwijnen. Vervolgens maten de onderzoekers het verschil in kleur (voor de salicylzuuroplossing en erna). Zo weten ze hoe goed de salicylzuuroplossing de dode huidcellen kan verwijderen. Ze vonden maar een klein verschil tussen de twee salicylzuuroplossingen, in het voordeel van de lagere pH. De onderzoekers deden hetzelfde voor glycolzuur. Maar dit zuur bleek de huid niet meer te kunnen exfoliëren bij een hogere pH.
In een andere studie bleek ook dat 2% salicylzuuroplossingen met een pH van 3,3 en een pH van 6,95 bijna even goed dode huidcellen kunnen verwijderen. Maar niet helemaal dus. Een lagere pH – de ‘huidige’ versie dus – werkt nog altijd het beste. De oplossing met de hogere pH was wel milder voor de huid.
Salicylzuur tegen rimpels?
Ook in een hogere pH kan salicylzuur dus nog goed de huid exfoliëren. Hoe zit het met de andere eigenschappen van salicylzuur, bijvoorbeeld de rimpeldiepte verminderen? Werkt dat met een hoge pH nog steeds? Het lijkt erop.
In een studie vergeleken onderzoekers de anti-aging effecten van Sodium Salicylate (het salicylzuur met een hogere pH-waarde) met een placebocrème. Na 4 en 8 weken gebruik van de crème werd onder andere de rimpeldiepte gemeten en daarna vergeleken met de placebo. Hieruit bleek dat de fijne lijntjes significant verminderden. Ook in een hoge pH kan salicylzuur dus anti-aging werken.
Is een exfoliant met een hogere pH-waarde beter?
Moeten we nu massaal overstappen naar deze ‘nieuwe’ salicylzuuroplossing? Dat is nog wat vroeg. Er zijn nog te weinig onderzoeken naar gedaan. Ook gebruikten deze studies weinig testpersonen. Hierdoor weten we niet zeker of deze exfoliant écht goed werkt. Bovendien verwijderen de ‘huidige’ exfolianten met salicylzuur met een lagere pH dode huidcellen nog altijd beter. Een groot voordeel van een salicylzuuroplossing met een hogere pH is natuurlijk wel de mildheid. Door de hogere pH-waarde is het product namelijk wat zachter voor de huid. Gelukkig kun je door verzachtende ingrediënten toe te voegen het product ook stukken milder maken, wat ik ook bij mijn eigen
Exfolianten heb gedaan. Maar ik hou het onderzoek in de gaten, want de studies zijn veelbelovend.
