Ik zag recent weer het bericht langskomen dat 60% van de cosmetica je lichaam in komt. Dat is gelukkig onzin! Ik snap wel dat er verwarring kan ontstaan. De huid heeft namelijk een barrièrefunctie, maar is tegelijk doorlaatbaar. Een recept voor misverstanden ... Ik zet er 7 voor je op een rij.
First things first: zo werkt je huid
Eerst even de basis. De huid bestaat uit drie lagen. Van buiten naar binnen: de opperhuid, de lederhuid en het onderhuids bindweefsel. Wat dit orgaan vooral doet is jou beschermen. Het vormt een barrière tegen micro-organismen, chemicaliën en vocht: je huid voorkomt dat water je lichaam verlaat.
Vooral je opperhuid treedt op als beschermmuurtje. Deze bestaat uit dode hoorncellen (keranocyten) die zijn ‘vastgemetseld’ met huidvetten, zoals ceramiden, cholesterol en vrije vetzuren. Dat klinkt misschien hermetisch. Maar niks is minder waar.
Misverstand 1: barrière betekent potdicht
Het zit net even anders. Je huidbarrière is niet potdicht, meer een filter eigenlijk. Stoffen met bepaalde eigenschappen laat de huid prima door. Zulke stoffen bestaan uit deeltjes met de juiste vorm en een klein formaat. (En dan bedoel ik heel, heel klein: de kleinste ‘ruimte’ tussen de hoorncellen is 3.500 keer zo klein als de doorsnede van een haar …). Ook de juiste zuurgraad (pH-waarde) en lading zijn belangrijk. Verder laat de huid stoffen die kunnen oplossen in vet makkelijker door dan wateroplosbare stoffen. Dat komt doordat de huidvetten water afstoten.
Misverstand 2: wel 60% van cosmetica dringt door de huid
Dat je huid niet potdicht zit, betekent niet dat die wagenwijd open staat. Volgens een hardnekkig bericht dat online rondgaat, belandt 60% van de cosmetica in je lichaam: in je huid, je bloed, organen en zelfs je hersenen. Ik kan je vertellen: dat is onzin.
Crème die je opsmeert ‘verdwijnt’ wel maar niet je lichaam in. Als je huid zo doorlaatbaar zou zijn als dit bericht claimt, zou je na een douche of kwartiertje badderen kilo’s aankomen van al het water dat via je huid binnenkomt!
Misverstand 3: eenmaal binnen, blijven stoffen rondwaren
Dingen die eng zijn, neigen we te geloven - voor de zekerheid. Hoe begrijpelijk ook: het is een fabeltje dat stoffen uit cosmetica ophopen. Stoffen die je opperhuid passeren, blijven daar maar kort. In je huid wonen namelijk macrofagen: afvaletende cellen die behoren tot je afweer. Macrofagen herkennen niet-lichaamseigen stoffen en eten ze op. Stoffen die je bloedbaan toch bereiken, worden er door je lever en nieren uitgefilterd.
Misverstand 4: parabenen in cosmetica veroorzaken kanker
Parabenen zitten in veel cosmetica omdat ze producten langer houdbaar maken. Ze kunnen de huid enigszins in. En ze zijn wel eens gevonden in lichaamsweefsel. Lang geleden, in 2004, opperde een onderzoeker dat parabenen borstkanker zouden veroorzaken. Dat is angstaanjagend en daarom blijft dit bericht hardnekkig rondgaan. Maar inmiddels zijn parabenen uitgebreid onderzocht.
En er blijkt geen link tussen parabenen en borstkanker.
Wat wel klopt en bijna niemand weet, is dat parabenen van nature voorkomen in komkommer, fruit en soja. Planten gebruiken parabenen namelijk om zichzelf te beschermen tegen bederf. Producenten hebben daarvan het gebruik van parabenen als bewaarstof afgekeken.
Misverstand 5: jouw huid neemt evenveel actieven op als de mijne
Je zou denken dat ieders huid ongeveer gelijk is. Dat is niet zo! Ik las er laatst
een artikel over. De mate waarin een actieve stof doordringt in de huid verschilt enorm tussen mensen. Bij een test van van een huidherstellende stof verminderde de diepte van rimpels bij sommigen met wel 60%, maar … bij anderen nauwelijks!
De opname van stoffen verschilt trouwens ook per lichaamsdeel. Zo is de huid rond de ogen twee keer zo dun als die op de onderarm, en laat die ook meer stoffen door. Ook een beschadigde huid, door acne, rosacea of gewoon scheren, is meer doorlaatbaar dan een huid met een goed werkende huidbarrière. Niet fijn: irriterende stoffen en bacteriën hollen naar binnen en laten je ervaren (Jeuk! Roodheid! Infecties!) waarom je je huidbarrière moet koesteren.
Misverstand 6: vanwege de huidbarrière hebben huidproducten geen zin
De huid is inderdaad een barrière, maar werkzame stoffen kunnen toch hun werk doen. Veel van de actieve ingrediënten in mijn huidproducten kunnen namelijk van nature de opperhuid in. 😊 Denk aan
glycolzuur,
salicylzuur,
azelaïnezuur,
bepaalde vormen van vitamine A, sommige
hyaluronzuren en
glycerine.
Misverstand 7: dwarsliggers zijn onbruikbaar voor je huid
Dat de huid sommige stoffen ‘van nature’ niet doorlaat, wil niet zeggen dat deze dwarsliggers onbruikbaar zijn voor huidcosmetica. Je kunt ingrediënten van cosmetica namelijk ook door de huid loodsen. Dat doe je zo:
Juiste formule
Ik stop sommige stoffen die lastig passeren bijvoorbeeld in een formule met de juiste pH en lading - dan laat de huid ze alsnog door.
Kontje
Dwarsliggers kunnen ook een kontje krijgen van een ander ingrediënt. Zo neemt
vitamine E bepaalde werkzame stoffen mee door de opperhuid.
Vervoermiddel
Huidactieve stoffen waarvoor de opperhuid niet te porren is, kun je verpakken in microscopisch kleine vetbolletjes (liposomen) met vrije doorgang door de huid. Liposomen als vervoermiddel dus. Dit is nog wel hogere probeerkunde: pogingen om dit te doen met collageen (wat te grote deeltjes bevat om de opperhuid te passeren),
zijn nog niet voldoende verfijnd.
Mild geweld
Tot slot kun je de huidbarrière omzeilen, door mild geweld te gebruiken en de huid een beetje stuk te maken. Dat gebeurt bij
microneedling. Je maakt dan microscopisch kleine schadeplekjes. Daar verdwijnt de barrièrefunctie even waardoor je actieve stoffen in de huid kunt brengen. Dat is trouwens een specialisme in de huidtherapie, en niet voor niks. Als je dit niet goed uitvoert, verdwijnt je huidbarrière en ben je veel verder van huis.
