Dierproefvrij en vegan: wat zeggen die claims op cosmetica?
Door:Dr. Jetske Ultee
Over onzinnige of misleidende cosmeticaclaims zou ik iedere week wel een blog kunnen schrijven. Dat heb ik natuurlijk ook al vaak gedaan. Je vindt hier inmiddels een aardige verzameling verhalen over waarom kreten als ‘dermatologisch getest’, ‘pH-neutraal’ of ‘voor de gevoelige huid’ eigenlijk zo weinig zeggen. Dierproefvrij is ook een claim die je nu veel ziet. Maar niet op mijn producten. Ik vertel je graag waarom niet.
Het testen van producten en ingrediënten op dieren is in Europa verboden
In Nederland mag cosmetica al heel lang niet meer worden getest op dieren. Voor het testen van zowel de ontwikkeling, de veiligheid en werkzaamheid van cosmeticaproducten werden dierproeven vanaf 1997 verboden. Voor heel Europa geldt dat verbod sinds 2004. En vanaf 11 maart 2009 mogen er in Europa ook geen cosmetica-ingrediënten meer worden getest op dieren. Naast het testverbod, kwam ook een handelsverbod. Sinds 2013 mag er volgens de eisen uit de zogenaamde Cosmeticaverordening ook geen cosmetica meer worden verkocht op de Europese markt waarvan de veiligheid of de ingrediënten op dieren zijn getest.
Maar in China zijn dierproeven juist verplicht
Maar nu is er een lastig punt ... Europa is natuurlijk niet de hele wereld. In andere delen van de wereld verschilt de wetgeving nogal. In China bijvoorbeeld zijn dierproeven nog altijd verplicht voor een deel van de cosmetica. Dat geldt onder andere voor ‘special use’-cosmetica en daaronder vallen producten die claimen te werken tegen acne of vlekjes, maar ook zonnebrandcrèmes en andere producten met een SPF erin. Al dit soort producten die daar op de markt wordt gebracht én in fysieke winkels worden verkocht, moeten van de overheid eerst zijn getest op dieren. Dat betekent dus dat sommige cosmeticamerken die zowel in Europa als in China verkopen, misschien eigenlijk toch niet zo ‘dierproefvrij’ zijn.
De meeste ingrediënten in cosmetica zijn in het verleden wel op dieren getest
En er is nog iets om even over na te denken. Ondanks ons test- en handelsverbod in Nederland en Europa, moeten ingrediënten die worden gebruikt in cosmetica wel zijn onderzocht op veiligheid. In de producten die we vandaag de dag gebruiken zitten dus gewoon ingrediënten die in het verleden (dus voordat de verordening in 2009 van kracht werd) wel op dieren zijn getest op veiligheid of werkzaamheid. Daarom is de claim ‘dierproefvrij’ eigenlijk toch een beetje misplaatst en misleidend.
Wat is dan vegan?
Dierproefvrij wordt tegenwoordig vaak in een adem genoemd met ‘vegan’. Wat houdt dat dan precies in? Vegan wil zeggen dat er geen ingrediënten zijn gebruikt die van dieren komen. Het klinkt misschien vreemd, maar er zijn best veel cosmetische ingrediënten die uit dieren worden gewonnen. Veel meer dan je denkt ook. Zo kan collageen afkomstig zijn van runderen. En ook keratine, een bestanddeel dat je in veel shampoos voor beschadigd haar ziet, is meestal niet veganistisch. Deze proteïne wordt vaak uit materiaal van dieren gewonnen. Bijenwas, zijde en wolvet (lanoline) zijn ook bekende voorbeelden van ingrediënten afkomstig van dieren.
Wat ik hiermee wil zeggen: veel mensen denken dat de claim ‘vegan’ ook ‘natuurlijk’ of ‘plantaardig’ betekent, maar dat is dus niet zo. Bedenk dat in producten die op hun verpakking vertellen 100 procent natuurlijk te zijn, ook dierlijke ingrediënten kunnen zitten. En in cosmetica die ‘vegan’ is kunnen synthetische ingrediënten zijn gebruikt.
Ga niet alleen af op de verpakking, maar vraag het na bij de producent
Als je er niet helemaal uitkomt met wat er op verpakkingen staat, vraag dan gewoon eens om wat extra informatie bij de producent. Bedenk verder dat het ontbreken van een claim ook niet automatisch wil zeggen dat je product niet aan je wensen voldoet. Mijn producten zijn bijvoorbeeld wel vegan, maar dat zie je niet terug op mijn verpakking.
Dr. Jetske Ultee
Steeds stel ik mezelf de vraag: wat zou ik zelf willen voor mijn huid? En wat werkt er echt? Mijn belangrijkste drijfveer is mensen helpen aan een mooiere huid. Met goede adviezen en met no-nonsense producten.