Gepubliceerd: Nina
Datum: 2 oktober 2021
Door: Sophie Vereycken
Ook al zijn dierproeven verboden, soms zijn huidverzorgingsproducten uit Europa toch getest op dieren. Dr. Jetske Ultee vertelt aan Nina hoe dat zit en hoe je skincare kunt kopen die cruelty free is.
Niet getest op dieren?
Op 4 oktober is het Werelddierendag. Hoog tijd om stil te staan bij de inhoud van je badkamerkast en de impact ervan op onze harige vriendjes. En namens Minoes, Loebas, Poekie en Rocky: alvast – euh – beestelijk bedankt!
First things first: dierproeven bestaan niet meer. Toch niet in Europa, zegt Jetske Ultee, onderzoeksarts in de cosmetische dermatologie. Sinds 2004 zijn dierproeven verboden in heel Europa, zowel voor de ontwikkeling als de veiligheid en werkzaamheid van cosmetica. In 2009 werd daar het testen van cosmetica-ingrediënten aan toegevoegd en in 2013 kwam er een handelsverbod en mochten er geen cosmetica meer worden verkocht op de Europese markt waarvan de veiligheid of de ingrediënten op dieren zijn getest.” Kortom: als je een product shopt in de plaatselijke parfumerie, drogisterij of supermarkt mag je er zeker van zijn dat er geen dieren voor hebben geleden. Of … ligt het niet zó simpel?
Buiten Europa gelden soms andere regels, nuanceert de onderzoeksarts. “In China zijn dierproeven bijvoorbeeld nog altijd verplicht. Hoewel er gelukkig langzaam aan wat beweging komt op dit gebied, moet elk product dat in China op de markt komt voorlopig nog altijd eerst getest zijn op dieren. Regels die óók gelden voor buitenlandse producten die in China over de toonbank gaan.” Producten van Westerse bodem dus, wat betekent dat sommige cosmeticamerken die zowel in de Chinese als de Europese winkels te vinden zijn, toch niet zo héél dierproefvrij zijn. Bovendien zijn veel ingrediënten in het verleden getest op dieren.
Misleidend
Jetske Ultee: “Ondanks ons test- en handelsverbod, moeten ingrediënten in cosmetica wél onderzocht zijn op veiligheid. In de producten die we vandaag gebruiken zitten dus gewoon ingrediënten die in het verleden – voordat het verbod in 2009 van kracht werd – wel op dieren zijn getest. De claim ‘dierproefvrij’ is dan ook een beetje misleidend.”
‘In de producten die we vandaag gebruiken zitten ingrediënten die in het verleden wél op dieren zijn getest’
Onderzoeksarts Jetske Ultee
Dierproefvrij wordt vaak in één adem genoemd met vegan, maar in feite betekenen de termen iets totaal anders. Het wil zeggen dat er geen dierlijke ingrediënten zijn gebruikt, legt Jetske Ultee uit. “Er zijn best veel cosmetische ingrediënten die van dieren afkomstig zijn. Wellicht zelfs meer dan je denkt. Zo kan collageen afkomstig zijn van runderen en wordt keratine – een bestanddeel dat je vaak in shampoos voor beschadigd haar ziet – meestal uit materiaal van dieren gewonnen. Andere bekende voorbeelden: bijenwas, zijde en wolvet (lanoline). Vegan is trouwens niet hetzelfde als natuurlijk of plantaardig. Een 100% natuurlijk product kan net zo goed dierlijke ingrediënten bevatten, terwijl in cosmetica die vegan is dan weer vaak synthetische stoffen zitten.”
#Crueltyfree
Is het één beter dan het ander? Wat werking betreft niet per se. Sommige plantaardige stoffen zijn universeel goed voor de huid, zoals vitaminen, vetzuren en antioxidanten. Andere ingrediënten kunnen in bepaalde gevallen allergische reacties veroorzaken, zoals munt of teatreeolie. Daarnaast spelen concentraties en combinaties een rol. Om maar te zeggen: kies dus vooral een product waar je je zélf goed bij voelt. Zo lang het maar #crueltyfree is.
2021: terug naar af?
Het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA) riep recent tóch op tot dierproeven voor een aantal bestanddelen die al jarenlang in cosmetica zitten. Concreet gaat het om twee ingrediënten die je soms in zonnecrèmes vindt, maar ook om chemicaliën waarbij de mogelijkheid bestaat dat het personeel eraan wordt blootgesteld tijdens productieprocessen. Ongehoord, vonden Dove, The Body Shop en dierenbelangenorganisaties PETA, Eurogroup for Animals en Cruelty Free Europe, dus sloegen ze de handen in elkaar en lanceerden ze een Europees burgerinitiatief om cosmetica in Europa dierproefvrij te houden. To be continued, en meer informatie vind je alvast op op eci.ec.europa.eu/019/public.