Schappen liggen vol met allerlei charcoalproducten. Tandpasta, haarverzorging en vooral gezichtsverzorging en reiniging. Het zou de huid grondig reinigen en verstopte poriën openen. Dat komt door de absorberende kracht van charcoal. Maar, is het echt zo’n wondermiddel als het lijkt? Wij vroegen het onderzoeksarts cosmetische dermatologie, Dr. Jetske Ultee.
Wat is charcoal eigenlijk?
‘Charcoal betekent letterlijk houtskool en is dus ook precies dat. In verzorgingsproducten gaat het voornamelijk om actieve houtskool of activated charcoal. Het wordt gemaakt van verkoold materiaal van planten. Dit wordt onder hoge temperatuur verwarmd en bewerkt met gassen waardoor het een unieke structuur krijgt. Je ziet het ingrediënt steeds vaker in cosmetica en verzorgingsproducten.’
Hoe werkt charcoal?
‘Door de bijzondere structuur heeft charcoal een absorberend vermogen. Het geneesmiddel Norit wordt er bijvoorbeeld ook van gemaakt. Dit gebruikt men bijvoorbeeld bij voedselvergiftiging of een overdosis aan medicatie. Wat er dan gebeurt is dat de houtskool ervoor zorgt dat de ongewenste stoffen zich binden. Het absorbeert dus.’
In huidverzorging is het idee dat de kool als een soort microsponsje talg en onzuiverheden opzuigt. Deze was je vervolgens weg met cleanser.
Help charcoal tegen acne?
Door het absorberend vermogen van charcoal wordt er gedacht dat het helpt tegen acne. ‘Maar dat is nog niet bevestigd door de wetenschap. Ook die andere veelgehoorde claim is niet bewezen; dat charcoal een skin detox geeft. Het is nog niet duidelijk of je met charcoal schadelijke deeltjes die uit de lucht op je huid terecht komen kunt verwijderen.’
Dr. Jetske Ultee raadt eerder aan om naast een goede, milde reiniger dagelijks een exfoliant toe te voegen aan je skincare. Dat zorgt er namelijk voor dat de dode huidcellen zich niet ophopen en makkelijker loslaten. Zo’n exfoliant bevat bijvoorbeeld salicylzuur. Dat reinigt je poriën diep en voert het vuil af. Het draagt bovendien bij aan de vochtbalans en beschermfunctie van de huid.
Draagt charcoal bij aan een betere huidstructuur?
‘Dat actieve kool de huidstructuur kan verbeteren en zelfs een anti-aging effect zou hebben, is ook nooit bewezen. Er zijn sowieso weinig studies gedaan naar het ingrediënt in huidverzorging. De onderzoeken die er zijn gedaan met actieve kool in de (cosmetische) dermatologie beschrijven vooral een effect op het gebied van wondgenezing.’
Ingrediënten die wel een bewezen anti-aging effect hebben zijn bijvoorbeeld vitamine C en vitamine A.
Blackhead strips? Liever niet
Misschien wel het bekendste product waar charcoal een rol in speelt is de blackhead Strip of mask. Volgens Dr. Jetske Ultee kun je die beter vermijden. ‘Deze strips en maskers doen vaak meer kwaad dan goed. Naast actieve kool bevatten die producten een soort lijm. Wanneer je het masker of de strip lostrekt, kan dat de huidbarrière beschadigen. Dan is je huid juist kwetsbaarder en bevattelijker voor puistjes.’