Gepubliceerd: Trouw
Datum: 14 februari 2020
Door: Marco Visser
Een vader ziet zijn dochter regelmatig bruin-uit-een-tubetje op haar lichaam smeren. Is dat niet slecht voor de huid? Was dat niet laatst in het nieuws? Deze bezorgde vader vroeg het aan dagblad Trouw. Dr. Jetske Ultee gaf advies:
Bruiningscrèmes? Gebruik ze liever niet voor het gezicht
Bruin uit een potje is gezonder dan bakken in de zon. Maar voor crèmes geldt: smeer met mate.
Een vader kijkt bezorgt naar zijn dochter als zij weer eens bruiningscrèmes heeft aangeschaft en die op haar lichaam smeert. Ze wil er graag gezond uitzien en daar hoort een kleurtje bij. Maar is dat nou wel zo gezond, al dat gesmeer?
Als de dochter van de bezorgde vader de crème op haar lichaam smeert, wordt ze meestal niet bruin door een kleurstof uit een tube. In de crème zit dihydroxyacetone, kortweg DHA. “Dat is een suiker, die je zelfs kunt eten, en die reageert met de eiwitten in je dode huidcellen”, zegt Jetske Ultee, onderzoeksarts in de cosmetische dermatologie. “Tijdens die reactie worden melanoïdines gevormd en die zijn bruin. De eindkleur op je huid wordt bepaald door de concentratie DHA. Hoe meer er in het product zit, hoe donkerder het resultaat.”
Er zijn veel onderzoeken geweest naar de veiligheid van DHA. De uitkomsten van het overgrote deel tonen dat de stof veilig is om op de huid te smeren. Maar in een studie uit 2018 tonen wetenschappers zich nog niet zo zeker van de veiligheid. Zij willen meer onderzoek.
“Waar de laatste onderzoeken zich nu vooral over uitlaten, is het mogelijke gevaar van inhalatie van DHA”, zegt Ultee. “De kans daarop is niet zo groot met bruiningscrèmes. Maar dat ligt anders bij de zogenaamde tanning booths. Dat is waar de laatste onderzoeken op attenderen.”
Bij die tanning booths wordt gebruik gemaakt van sprays. Anders dan bij crème of mousse verspreiden kleine deeltjes DHA zich door de lucht; die kunnen dan in de longen terecht komen.
Kleur opbouwen
Hoe vaak kan je smeren met zelfbruiners? Met mate, zegt Ultee. “Gebruik zelfbruiners liever niet doorlopend, tenzij de werkzame stof DHA in het product echt zeer laag is gedoseerd en je de kleur moet opbouwen. Als je een ‘gewone’ zelfbruiner twee tot drie keer per week gaat gebruiken, ga je een onnatuurlijke bruine kleur en vlekken krijgen.”
De meeste bruiningsproducten zijn zwaar geparfumeerd, vervolgt Ultee, anders geven ze een onaangename geur op de huid. “Bovendien zijn er vaak irriterende stoffen toegevoegd, die de werkzame stof wat dieper in de huid brengen om de kleur mooier te krijgen, zoals propylene glycol. Om die reden raad ik af om zelfbruiners voor het gezicht te gebruiken.”
Ultee heeft nog een paar tips. “Bij hoge doseringen DHA – meer dan 5 procent – is het sowieso raadzaam de zon de eerste 24 uur te vermijden en/of je huid goed te beschermen. Want DHA kan kortdurend zorgen voor vorming van vrije radicalen. Dat is op te vangen door gebruik van een cosmetisch product met antioxidanten. Nu is het probleem dat je die percentages niet altijd vermeld ziet. Navraag bij de fabrikant is dan verstandig. Zelf gebruik ik een zelfbruiner enkele keren per jaar, en altijd in combinatie met een product met antioxidanten.”
Bruin uit een potje heeft niet voor iedereen een flatteuze uitkomst. Hoe voorkom je een onnatuurlijke kleur? Ultee: “In het kort komt het erop neer dat een product met een hulpkleurtje erin de beste keuze is voor de beginnende gebruiker en voor mensen met een lichte huid. Het maakt eigenlijk niet uit of je dan een mousse/foam of crème gebruikt.”
En voor wie een sprayflacon kiest? “Zorg dat je het product niet inademt. Dat advies geldt ook voor het gebruik van spraypistolen en in cabines.”